Ninh Thuận, với vẻ đẹp hòa mình giữa nắng và gió, là một địa điểm đặc biệt thu hút du khách bởi những trải nghiệm văn hóa độc đáo. Trong số những điểm đến hấp dẫn, Làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp tự hào là điểm đến độc đáo tại Ninh Thuận, mang theo những câu chuyện về nghệ thuật truyền thống của dân tộc Chăm. Mỗi sợi chỉ, mỗi đường nét trên tấm vải thổ cẩm là một câu chuyện, là tinh hoa của tâm huyết và nghệ thuật truyền thống, đã làm Làng dệt Mỹ Nghiệp thành một điểm đến không thể bỏ lỡ.
Địa chỉ Làng dệt Mỹ Nghiệp ở đâu?
Làng dệt Mỹ Nghiệp hiện tại đặt tại thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước. Nó tọa lạc ở ngoại ô, cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 12 km về phía nam theo quốc lộ 1A. Mỹ Nghiệp không chỉ là nơi của 700 hộ dân và hơn 4.000 nhân khẩu, mà còn là nơi của 500 thợ dệt tay có kinh nghiệm lâu năm.
Để đến Làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp từ TP Hồ Chí Minh, bạn có thể chọn bến xe Miền Đông hoặc bến xe Lê Hồng Phong để đến Ninh Thuận. Sau đó, có nhiều phương tiện di chuyển như xe buýt, taxi hoặc xe máy để đến làng nghề. Tuy nhiên, việc thuê xe máy tại Phan Rang sẽ giúp chuyến đi linh hoạt hơn. Từ trung tâm thành phố Phan Rang, hãy đi thẳng trên quốc lộ 1A về phía Nam trong khoảng 12km, sau đó rẽ phải theo bảng chỉ dẫn vào làng Mỹ Nghiệp. Tiếp tục đi thẳng, rẽ phải vào đường DT703 và chạy khoảng 500m nữa để đến làng nghề.
Quá trình phát triển của Làng dệt Mỹ Nghiệp
Làng dệt Mỹ Nghiệp, thuộc vùng đất xứ Panduranga (nay là Phan Rang), là di tích lịch sử của người Chăm. Nghề dệt thổ cẩm tại đây đã tồn tại từ thời kỳ xa xưa. Trong quá khứ, vải thổ cẩm được dệt đơn giản với hoa văn. Đối với dân thường, sản phẩm thổ cẩm thường mang đến hình ảnh thô sơ, khác biệt so với những tác phẩm dành cho vua, vương, quan lại và quý tộc.
Vào thế kỷ 17, bà Ponagar đến vùng đất này và nhận ra rằng khí hậu ở đây rất thuận lợi cho việc trồng bông và sản xuất tơ dệt vải. Bà truyền nghệ dệt thổ cẩm cho Ong Xa và bà Chaleng, hai vợ chồng sinh sống ở làng Chakleng thời xưa (hiện là làng Mỹ Nghiệp). Từ thời điểm này, nghề dệt thổ cẩm trở thành một truyền thống được duy trì qua các thế hệ tại làng này.
Với sự sáng tạo và khéo léo, Làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp đã tạo ra những tấm vải thổ cẩm độc đáo, với các hoa văn và màu sắc phong phú, đóng góp vào sự đa dạng và sinh động của văn hóa Chăm Pa. Sự bứt phá và phát triển mạnh mẽ của làng nghề diễn ra vào năm 1992, khi cơ sở dệt thổ cẩm Chăm Inrahani do chị Thuận Thị Trụ sáng lập. Hợp tác với một công ty may mặc tại TP Hồ Chí Minh, họ nhận thức được giá trị to lớn của làng nghề này. Chính quyền địa phương đã linh hoạt áp dụng chính sách hỗ trợ và phát triển cơ sở vật chất cho làng nghề.
Nét nghệ thuật độc đáo của vải thổ cẩm ở Làng Mỹ Nghiệp
Để tạo ra một tấm vải thổ cẩm tại Làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, những nghệ nhân tại đây phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau. Từ việc tách hạt để lấy bông, cuộn, ngâm dập, nhuộm, hồ, chải, đến đánh ống – mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự vất vả và kỹ thuật cao. Ngay cả trong việc chọn màu nhuộm, nghệ nhân phải tỉ mỉ và tinh tế.
Công đoạn phối màu càng khó khăn hơn, đặc biệt khi tạo ra những hoa văn tinh xảo. Nghệ nhân cần phải sở hữu kỹ thuật hoa tay, sự sáng tạo và mắt thẩm mỹ nhạy bén. Họ phải hiểu rõ về đường nét, màu sắc và hình khối.
Nét nghệ thuật độc đáo của từng tấm vải thổ cẩm tại làng Mỹ Nghiệp được thể hiện qua sự phong phú và đa dạng về màu sắc, kiểu dáng và loại vải. Đặc biệt, những hoa văn cổ như Rồng trời, Văn cổ, Văn thần đèn, Siva… thể hiện sự quý phái và sang trọng. Các hoa văn về Văn con voi của người Tây Nguyên hay Văn hoa mai của người Kinh cũng nhận được sự đánh giá cao từ người dùng.
Mỗi tấm thổ cẩm của Làng Mỹ Nghiệp mang đến không chỉ sự độc nhất mà còn chứa đựng những nét độc đáo riêng biệt. Dù có cùng một nghệ nhân dệt, nhưng khó có thể tìm thấy sự trùng lặp về hoa văn, kiểu dáng và màu sắc trong hàng trăm, hàng ngàn tấm thổ cẩm.
Trải nghiệm hành trình tuyệt vời tại Làng dệt Mỹ Nghiệp
Khi bạn bước vào làng, không chỉ là việc chiêm ngưỡng các nghệ nhân đang tạo ra những tác phẩm vải thổ cẩm độc đáo, mà còn là cơ hội để bạn chạm và cảm nhận từng tấm vải mềm mịn, tinh tế và độc đáo. Dưới đôi bàn tay tài năng của những nghệ nhân lành nghề, bạn sẽ chứng kiến sự điêu luyện và khéo léo của các thao tác.
Tại Làng dệt Mỹ Nghiệp, bạn có thể trở thành một phần của truyền thống Chăm bằng cách hóa thân thành cô gái hoặc chàng trai Chăm. Bạn có thể học cách đan và dệt thổ cẩm dưới sự hướng dẫn tận tình của những nghệ nhân. Trong từng động tác, từng giai đoạn của quá trình đạp vải và kéo tơ, bạn sẽ trải nghiệm được sự khó khăn và vất vả, cũng như niềm hứng thú khi tạo ra những đường nét và hoa văn thổ cẩm mềm mại.
Bên cạnh đó, trong hành trình trải nghiệm này, bạn sẽ được lắng nghe những câu chuyện về tình yêu và giai thoại lịch sử của dân tộc Chăm. Những câu chuyện này giúp bạn hiểu sâu hơn về nền văn hóa phong phú của một dân tộc đã trải qua những thăng trầm trong lịch sử.
Lời kết
Qua bài viết trên của Phát Hoàng Long, Làng dệt Mỹ Nghiệp là một điểm đến du lịch hấp dẫn, mang đến một cuộc phiêu lưu vào thế giới độc đáo của nghệ thuật và văn hóa Chăm. Đây là không gian hội tụ tâm huyết, sự sáng tạo và niềm đam mê của những người làm nên nét đẹp đặc trưng cho vùng đất Ninh Thuận. Trong từng sợi chỉ, trong từng tấm vải, Làng dệt Mỹ Nghiệp chính là biểu tượng của sự độc đáo về việc giữ gìn và truyền lưu văn hóa dân tộc qua các thế hệ.
