Ninh Thuận – Mảnh đất cực Nam của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với những bãi biển tuyệt đẹp, mà còn là nơi chứa đựng những công trình kiến trúc độc đáo và ấn tượng, là những khoảnh khắc lịch sử và nghệ thuật đọng lại trong thời gian. Khám phá những công trình này, chúng ta sẽ bước vào một hành trình khám phá sâu hơn về văn hóa và tâm hồn của người dân Ninh Thuận, cũng như cảm nhận sự hùng vĩ và tinh tế trong từng đường nét kiến trúc.
Tháp Po Klong Garai
Tháp Po Klong Garai đại diện cho một tập hợp các tháp Chàm ấn tượng và độc đáo, là những tượng trưng cao quý của việc thờ phụng vua Po Klong Garai. Bao gồm tháp chính (cao 20,5m), tháp lửa (cao 9,31m) và tháp cổng (cao 8,56m), công trình này thể hiện một tầm cao kiến trúc, nghệ thuật và điêu khắc. Năm 1979, Bộ Văn hóa đã xếp di tích kiến trúc này vào danh sách di tích quốc gia, và nó còn được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.
Tháp Po Klong Garai nằm trên đồi Trầu, ở phường Đô Vinh, cách trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm khoảng 9km về phía Tây Bắc. Được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 và đầu thế kỷ 14, tháp này được tạo ra để tôn vinh vua Po Klong Garai (1151-1205), một vị vua có nhiều đóng góp quan trọng trong việc cai trị đất nước.
Tháp Hòa Lai
Tháp Hòa Lai là một tập hợp các tháp cổ của người Chăm Pa, bao gồm ba tháp nằm ở thôn Ba Tháp, xã Bắc Phong, huyện Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận. Đây được coi là một trong những di tích cổ nhất và đẹp nhất còn tồn tại. Trong thời kỳ của triều đại Nguyễn, cụm tháp này cách trạm thông tin liên lạc Thuận Lai khoảng 3km về phía Bắc. Tên gọi “Hòa Lai” được lấy từ địa danh trạm thông tin liên lạc này.
Khu di tích Tháp Hòa Lai nằm trên một vùng đất cao tại một cánh đồng dài và rộng ở phía bắc thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Cùng với ba tháp, còn có những dấu vết của nhiều kiến trúc khác, bao gồm tường gạch bên phía đông, tháp cổng và gian nhà dài ở khu sân ngoài.
Hải Đăng Mũi Dinh
Hải Đăng Mũi Dinh, tọa lạc tại làng Sơn Hải, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận, chỉ cách biển Cà Ná một vòng cung núi và cách Phan Rang chưa đầy 40km về phía nam. Được khởi công xây dựng từ năm 1904 trong thời kỳ thuộc địa Pháp, hải đăng Mũi Dinh chủ yếu phục vụ cho các chuyến hải trình trong khu vực này. Mũi Dinh, không chỉ là tên của một mũi đất, mà còn là tên của một ngọn hải đăng tại xã Phước Dinh, cách thành phố Phan Rang khoảng 40km.
Mũi Dinh nằm ở vị trí xa xôi, đường đi đến đây còn khá khó khăn, vì vậy nó chỉ mới được biết đến gần đây. Nơi đây vẫn giữ nguyên nét đẹp bình dị và hoang sơ, làm cho mọi người khi đến đây đều khó lòng rời đi. Vùng đất này thể hiện cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp với những ngọn núi đá lớn, bãi cát trắng và biển xanh thơ mộng. Hải đăng Mũi Dinh nằm trên đỉnh núi Mũi Dinh, cách mặt nước biển gần 180m. Việc lên đến hải đăng cần mất khoảng 15 phút đi bộ vượt qua con đường dốc, nhưng khi đạt đến đó, bạn sẽ bị cuốn hút bởi vẻ đẹp hoang sơ và hùng vĩ của cảnh quan nơi đây.
Bảo Tàng Ninh Thuận
Bảo tàng Ninh Thuận nằm trong quần thể Khuôn viên Quảng trường 16/4, phường Tấn Tài, thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Vị trí đắc địa của bảo tàng nằm ở trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, với diện tích 3.547,14m2 và cách bãi biển Bình Sơn khoảng 1,5km về phía Đông. Xung quanh bảo tàng là nhiều dự án quy hoạch, cùng với các tiện ích như trường học quốc tế, chợ đêm du lịch Ninh Thuận, bệnh viện tỉnh, siêu thị và các khu vui chơi giải trí.
Bảo tàng Ninh Thuận được thiết kế với ý nghĩa sâu sắc, kết hợp với tượng đài chiến thắng, tạo nên một cụm kiến trúc độc đáo cho Ninh Thuận, thể hiện sức sống và phấn đấu không ngừng vươn lên. Từ góc nhìn từ trên cao, Bảo tàng Ninh Thuận giống như một kim tự tháp cổ Ai Cập. Từ xa, nó trông như một con thuyền mang văn hóa đến khắp nơi. Đây là nơi bảo tồn những giá trị văn hóa đặc biệt của vùng đất Ninh Thuận, với những ánh ngọc lung linh trong mỗi mùa Xuân.
Lời kết
Qua bài viết trên của Phát Hoàng Long, những công trình kiến trúc độc đáo tại Ninh Thuận đã không chỉ kết nối quá khứ với hiện tại, mà còn tạo nên một sợi dây liên kết vững chắc giữa con người và vùng đất này. Đó là những biểu tượng tinh tế, giữ cho tâm hồn và tinh thần của dân tộc luôn bay bổng và vươn xa. Đắm chìm trong vẻ đẹp của những công trình này, chúng ta không chỉ cảm nhận vẻ độc đáo của di sản văn hóa, mà còn cảm nhận tình yêu và lòng tự hào của người dân Ninh Thuận đối với nguồn gốc và tinh thần của họ.
